Porównanie leków na otyłość: semaglutyd, tirzepatyd i inne – który działa najlepiej?

Nadzór merytoryczny artykułu lek. Olga Starczewska

Coraz większa liczba dostępnych terapii farmakologicznych sprawia, że wybór odpowiedniego leczenia otyłości staje się coraz bardziej złożony. Semaglutyd zdobył dużą popularność i udowodnił swoją skuteczność, jednak najnowsze badania kliniczne wskazują, że tirzepatyd może oferować jeszcze lepsze rezultaty w redukcji masy ciała. Czy to oznacza, że jest najlepszym wyborem? Niekoniecznie – skuteczność leku to tylko jeden z wielu czynników, które należy brać pod uwagę.

Warto przyjrzeć się bliżej, czym różnią się te preparaty, jak działają i jakie efekty mogą przynieść u różnych grup pacjentów.

Agoniści GLP-1 i GIP – jak działają?

Nowoczesne leki stosowane w leczeniu otyłości często wykorzystują działanie hormonów inkretynowych, takich jak GLP-1 i GIP. To substancje produkowane naturalnie przez jelita w odpowiedzi na spożycie posiłku. Ich główną rolą jest wspieranie regulacji poziomu cukru we krwi, a także wpływ na uczucie sytości i tempo opróżniania żołądka.

Ponieważ naturalne inkretyny są szybko rozkładane przez enzym DPP-4, leki zostały zmodyfikowane w taki sposób, aby działały dłużej i skuteczniej. Przykładowo, liraglutyd działa do 13 godzin, a semaglutyd nawet przez tydzień.

{{cta}}

Wpływ na apetyt i metabolizm

Leki oparte na agonistach inkretynowych działają wielokierunkowo – regulują poziom glukozy, wspomagają wydzielanie insuliny i hamują glukagon, ale także wpływają bezpośrednio na ośrodkowy układ nerwowy. Receptory GLP-1 znajdują się m.in. w podwzgórzu, co przekłada się na zmniejszenie łaknienia i zwiększenie uczucia sytości.

Badania sugerują, że pacjenci stosujący GLP-1 mogą ograniczyć ilość spożywanych kalorii nawet o 25–30%. To właśnie ten efekt może w dużym stopniu odpowiadać za obserwowaną utratę masy ciała.

Jednoagoniści vs. poliagoniści

Leki różnią się także zakresem działania:

• Semaglutyd to jednoagonista – działa wyłącznie na receptory GLP-1.
  
  
• Tirzepatyd to dwuagonista – wpływa zarówno na GLP-1, jak i GIP.
  
  
• Retatrutyd (w fazie badań) to trójagonista – aktywuje GLP-1, GIP i glukagon.
  
  

Poliagoniści mogą oferować dodatkowe korzyści dzięki synergii działania – na przykład GIP wspomaga wydzielanie insuliny, a glukagon może zwiększać wydatek energetyczny. Jednak ich skuteczność i bezpieczeństwo muszą być dokładnie oceniane w dalszych badaniach.

{{cta_1}}

Przegląd dostępnych leków

Semaglutyd

To lek oparty na GLP-1, dostępny zarówno w formie iniekcji, jak i tabletek. Badania z serii STEP potwierdzają jego skuteczność – średnia redukcja masy ciała wynosiła ok. 17% po dwóch latach terapii.

Tirzepatyd

Dzięki podwójnemu mechanizmowi działania wykazuje bardzo wysoką skuteczność – redukcja masy ciała może sięgać nawet 22,5% po 72 tygodniach leczenia. Ponadto lek poprawia wrażliwość na insulinę, co ma znaczenie u osób z zespołem metabolicznym lub stanem przedcukrzycowym.

Retatrutyd

Choć dopiero w fazie badań, retatrutyd już teraz wzbudza zainteresowanie – dane wskazują na możliwość uzyskania redukcji masy ciała sięgającej 24% po roku terapii. Należy jednak podkreślić, że lek nie jest jeszcze dostępny w praktyce klinicznej.

Skuteczność a bezpieczeństwo

Wszystkie leki wiążą się z ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych, najczęściej ze strony przewodu pokarmowego (nudności, biegunka, zaparcia). W przypadku tirzepatydu pojawiły się również doniesienia o allodynii – nadwrażliwości skóry.

Choć efekty uboczne zazwyczaj mają charakter łagodny i przemijający, warto pamiętać, że skuteczność leku powinna być zawsze równoważona z jego tolerancją przez pacjenta.

Kiedy lekarz może zalecić farmakoterapię?

Leczenie farmakologiczne jest zalecane u osób z:

• BMI ≥ 30 kg/m², lub
  
  
• BMI ≥ 27 kg/m² w przypadku współistnienia chorób, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie, bezdech senny czy zaburzenia lipidowe.
  

Przed włączeniem leku konieczna jest wcześniejsza próba zmiany stylu życia – dopiero jeśli nie przynosi ona oczekiwanych rezultatów, lekarz może rozważyć włączenie leczenia farmakologicznego.

{{cta_2}}

Dostępność leków w Polsce

Polscy pacjenci mają dostęp do semaglutydu (Ozempic, Wegovy), liraglutydu (Saxenda), orlistatu oraz preparatu z naltreksonem i bupropionem. Jednak ze względu na rosnące zainteresowanie, występują okresowe braki w dostępności niektórych z tych leków.

Nie są one refundowane, co oznacza, że pełny koszt terapii pokrywa pacjent. Dla wielu osób może to być bariera w dostępie do leczenia.

Podsumowanie

Nowoczesne leki na otyłość, takie jak semaglutyd, tirzepatyd i retatrutyd, oferują obiecujące możliwości dla pacjentów, u których inne metody redukcji masy ciała okazały się nieskuteczne. Tirzepatyd osiąga obecnie najlepsze wyniki w redukcji masy ciała, choć każdy z preparatów ma swoje zalety i potencjalne ograniczenia.

Wybór odpowiedniego leku powinien być decyzją wspólną – podjętą przez pacjenta i lekarza na podstawie szczegółowej analizy stanu zdrowia, stylu życia i indywidualnych potrzeb. Farmakoterapia może być skutecznym narzędziem, ale najlepsze rezultaty osiąga się, gdy stanowi część kompleksowego planu leczenia – obejmującego także zmianę nawyków żywieniowych, regularną aktywność fizyczną i wsparcie psychologiczne.

‍

Czytaj też: Analogi GLP-1 - czy można nazwać je zastrzykami na odchudzanie?