Tirzepatyd – czy jest skuteczny w leczeniu otyłości?

Cukrzyca typu 2 oraz otyłość to dwie z najbardziej powszechnych i skomplikowanych chorób metabolicznych współczesnych czasów. W odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na skuteczne metody leczenia tych schorzeń, naukowcy i lekarze ciągle poszukują nowych, bardziej efektywnych terapii. Jednym z najnowszych osiągnięć w tej dziedzinie jest tirzepatyd, innowacyjny lek, który zyskuje coraz większe uznanie w środowisku medycznym. Tirzepatyd, działając na dwa kluczowe hormony inkretynowe, nie tylko poprawia kontrolę glikemii u pacjentów z cukrzycą typu 2, ale także wspomaga redukcję masy ciała, co czyni go wyjątkowym narzędziem w walce z otyłością. W niniejszym artykule przyjrzymy się dokładniej, czym jest tirzepatyd, jakie są jego wskazania do stosowania, jak wpływa na organizm oraz jakie są potencjalne skutki uboczne i przeciwwskazania jego stosowania. Omówimy również, jak prawidłowo dawkować ten lek oraz gdzie można go nabyć w Polsce.

Tirzepatyd - co to jest?

Tirzepatyd (tirzepatide) to substancja lecznicza, wchodząca w skład nowoczesnych leków (Mounjaro i Zepbound), zyskujących coraz większą popularność w leczeniu cukrzycy typu 2 oraz redukcji masy ciała. Jest to syntetyczny związek, który działa jako agonista receptorów GIP (glukozozależny peptyd insulinotropowy) i GLP-1 (glukagonopodobny peptyd-1). Obydwa te hormony należą do grupy inkretyn, które naturalnie występują w organizmie i odgrywają kluczową rolę w regulacji poziomu cukru we krwi po posiłku.

W odpowiedzi na spożycie pokarmu, inkretyny zwiększają wydzielanie insuliny przez trzustkę, co pomaga w regulacji poziomu glukozy we krwi. GLP-1 dodatkowo spowalnia opróżnianie żołądka, co zwiększa uczucie sytości i zmniejsza apetyt. Tirzepatyd, działając na receptory GIP i GLP-1, naśladuje te naturalne procesy, co sprawia, że jest skutecznym środkiem w terapii cukrzycy typu 2 oraz w kontroli masy ciała.

{{cta}}

Tirzepatyd - jakie są wskazania do stosowania leku?

Tirzepatyd został zarejestrowany przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) w maju 2022 roku jako lek uzupełniający dietę o obniżonej kaloryczności i przy zwiększonej aktywności fizycznej u dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2. W Polsce, wskazaniem do stosowania tirzepatydu jest również kontrola masy ciała u osób otyłych (z BMI >30) lub z nadwagą (BMI 27-30) i przynajmniej jedną chorobą związaną z nieprawidłową masą ciała, taką jak dyslipidemia, nadciśnienie czy stan przedcukrzycowy.

Tirzepatyd w leczeniu cukrzycy

W leczeniu cukrzycy typu 2, tirzepatyd wykazuje zdolność do znaczącego obniżania poziomu cukru we krwi zarówno na czczo, jak i po posiłku. Poprawia wrażliwość komórek β trzustki na glukozę oraz wrażliwość całego organizmu na insulinę nawet o 63%. Badania kliniczne wykazały, że tirzepatyd może skutecznie kontrolować poziom glukozy we krwi, zmniejszać masę ciała i poprawiać profil lipidowy pacjentów.

W badaniach klinicznych udział brali pacjenci z cukrzycą typu 2, którzy byli również otyli lub mieli nadwagę, często z towarzyszącymi chorobami takimi jak nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, zaburzenia snu czy choroby układu krążenia. Tirzepatyd, w porównaniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi, takimi jak semaglutyd czy insulina, wykazywał lepsze efekty terapeutyczne u tych pacjentów.

Tirzepatyd a redukcja masy ciała

Oprócz leczenia cukrzycy, tirzepatyd jest również stosowany jako środek wspomagający redukcję masy ciała. Działa on na kilka sposobów: reguluje łaknienie, zwiększając uczucie sytości i pełności oraz zmniejszając uczucie głodu. Dzięki temu pacjenci spożywają mniej kalorii, co prowadzi do utraty wagi. Tirzepatyd wpływa także na metabolizm lipidów i zmniejsza masę tkanki tłuszczowej w organizmie.

Jak dawkuje się tirzepatyd?

Tirzepatyd podaje się podskórnie w powłoki jamy brzusznej, udo lub górną część ramienia, niezależnie od posiłków i pory dnia. Dawka początkowa wynosi 2,5 mg raz w tygodniu. Po 4 tygodniach dawkę można zwiększyć do 5 mg raz w tygodniu. Następnie, w razie konieczności, dawkę można zwiększać co 4 tygodnie o 2,5 mg, aż do maksymalnej dawki 15 mg raz w tygodniu. Dawkowanie tirzepatydu powinno być dostosowane indywidualnie w zależności od odpowiedzi pacjenta na leczenie oraz tolerancji leku. 

W tym momencie na terenie Polski tirzepatyd w formie leku Mounjaro jest dostępny w dawkach: 2,5 mg, 5 mg, 7,5 mg oraz 10 mg. Prawdopodobnie w niedalekiej przyszłości pojawią się również dawki 12,5 mg oraz 15 mg (dane na 3.06.2024).

{{cta_1}}

Skutki uboczne stosowania tirzepatydu

Jak każdy lek, tirzepatyd może powodować skutki uboczne. Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi są zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, biegunka, wymioty i zaparcia. Zwykle mają one nasilenie łagodne lub umiarkowane i występują częściej podczas zwiększania dawki leku. Inne możliwe działania niepożądane to hipoglikemia (przy jednoczesnym stosowaniu z insuliną lub pochodnymi sulfonylomocznika), ból brzucha, niestrawność, zmniejszenie apetytu, ból w miejscu wstrzyknięcia oraz uczucie zmęczenia.

Przeciwwskazania do stosowania tirzepatydu

Stosowanie tirzepatydu jest przeciwwskazane u osób z nadwrażliwością na którykolwiek składnik preparatu oraz u pacjentów z ostrym zapaleniem trzustki. Ze względu na brak badań, należy zachować ostrożność stosując tirzepatyd u pacjentów po przebytym zapaleniu trzustki. Ponadto, lek nie powinien być stosowany u dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia, ponieważ brak jest danych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa jego stosowania w tej grupie wiekowej.

Tirzepatyd – kiedy zachować ostrożność?

Podczas stosowania tirzepatydu należy zachować ostrożność w przypadku pacjentów z ciężkimi chorobami układu pokarmowego, takimi jak ciężkie porażenie żołądka. Lek może wpływać na opróżnianie żołądka, co może mieć znaczenie u osób z takimi schorzeniami. Ponadto, u pacjentów z retinopatią cukrzycową konieczne jest monitorowanie, ponieważ nie przeprowadzono badań tirzepatydu w tej grupie pacjentów.

Pacjenci w podeszłym wieku, zwłaszcza powyżej 85. roku życia, powinni stosować tirzepatyd z ostrożnością ze względu na ograniczone dane dotyczące bezpieczeństwa jego stosowania w tej grupie wiekowej. Kobiety w ciąży i karmiące piersią również powinny unikać stosowania tirzepatydu, ponieważ brak jest danych dotyczących jego bezpieczeństwa w tych okresach.

Tirzepatyd – gdzie kupić i czy jest dostępny w Polsce?

Tirzepatyd jest dostępny wyłącznie na receptę i można go kupić w aptekach. Obecnie w Polsce dostępny jest w formie leku Mounjaro, w przyszłości pojawi się również lek Zepbound, natomiast nie jest znana wciąż dokładana data wejścia na rynek tego leku (dane na dzień 3.06.2024). Dostępność tirzepatydu może się różnić w zależności od regionu i apteki. 

Podsumowanie

Tirzepatyd jest obiecującym lekiem w leczeniu cukrzycy typu 2 i otyłości. Jego podwójne działanie na receptory GIP i GLP-1 sprawia, że jest skuteczny w obniżaniu poziomu glukozy we krwi, poprawie wrażliwości na insulinę oraz redukcji masy ciała. Jednakże, aby osiągnąć najlepsze rezultaty, terapia tirzepatydem powinna być łączona z kompleksowym podejściem do leczenia otyłości, obejmującym również współpracę z dietetykiem. Dietetyk pomoże w zmianie nawyków żywieniowych, co jest kluczowe dla długoterminowego sukcesu. Zdrowe odżywianie się oraz regularna aktywność fizyczna są nieodzownymi elementami wspierającymi skuteczność terapii farmakologicznej.

{{cta_2}}