Jakie są najczęstsze przyczyny otyłości po 35 roku życia?

Zauważyłeś, że po przekroczeniu pewnego wieku łatwiej Ci przytyć niż kiedyś? Nie jesteś w tym osamotniony. Otyłość w Polsce stała się jednym z najbardziej palących problemów zdrowotnych – dotyka już niemal połowy z nas. To nie jest tylko kwestia wyglądu czy samopoczucia, lecz poważna, przewlekła choroba, która wpływa na życie miliarda ludzi na świecie i blisko 60% dorosłych w Europie.

Warto zaznaczyć, że otyłość może skrócić życie nawet o 5–10 lat i znacząco pogorszyć jego jakość. Szczególnie niepokojący jest fakt, że po 35. roku życia ryzyko przybrania na wadze wzrasta w sposób zauważalny. Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego oraz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), nadwagę ma ponad 53% Polaków, a otyłość dotyka już blisko 25% z nas. Niestety, liczba osób zmagających się z tym problemem stale rośnie – pandemia COVID-19 dodatkowo pogłębiła tę sytuację.

Co więc sprawia, że po trzydziestce tak trudno utrzymać prawidłową wagę? W tym artykule dowiesz się, jakie są najczęstsze przyczyny otyłości po 35. roku życia i jak rozpoznać pierwsze sygnały ostrzegawcze. Przyjrzymy się czynnikom, które mogą Cię zaskoczyć, oraz praktycznym sposobom, które pomogą Ci zachować zdrową masę ciała na długie lata.

Co dzieje się z organizmem po 35. roku życia?

Po przekroczeniu trzydziestki przyrost wagi staje się bardziej widoczny niż w młodszych latach. Zrozumienie mechanizmów odpowiedzialnych za to zjawisko pomoże Ci skuteczniej przeciwdziałać nadmiernemu przybieraniu na wadze.

Przemiana materii zwalnia, hormony się zmieniają

Warto pamiętać, że przemiana materii naturalnie spowalnia się wraz z wiekiem – średnio o 1-2% w każdej kolejnej dekadzie. Choć niektóre badania sugerują, że metabolizm pozostaje względnie stabilny między 20. a 60. rokiem życia, większość z nas odczuwa jednak wyraźne spowolnienie procesów metabolicznych po trzydziestce.

Kobiety po 35. roku życia doświadczają stopniowego spadku poziomu estrogenów i progesteronu. Te zmiany hormonalne sprawiają, że przybierasz na wadze nawet przy takiej samej diecie jak wcześniej. Co więcej, wraz ze spadkiem estrogenów zmienia się sposób, w jaki organizm magazynuje tłuszcz – zamiast gromadzić go głównie na udach i pośladkach, zaczyna odkładać w okolicy brzucha.

Od około 35. roku życia rozpoczyna się także proces stopniowej utraty masy mięśniowej, zwany sarkopenią. Badania pokazują, że roczna utrata około jednego procenta masy mięśni może obniżyć tempo metabolizmu nawet o 30-50 kilokalorii dziennie. To może wydawać się niewiele, ale w perspektywie roku oznacza znaczące zmiany w bilansie energetycznym.

Siedzący tryb życia staje się normą

Znaczący spadek aktywności fizycznej to kolejny kluczowy czynnik. Okres między 25. a 35. rokiem życia często charakteryzuje się:

• Rozpoczęciem kariery zawodowej i długimi godzinami spędzonymi przy biurku
• Założeniem rodziny i większą ilością obowiązków domowych
• Brakiem czasu na regularne ćwiczenia

{{cta}}

Stres i jego wpływ na wagę

Przewlekły stres, który często towarzyszy dorosłemu życiu, powoduje zwiększone wydzielanie kortyzolu. Ten "hormon stresu" nie tylko sprzyja magazynowaniu tłuszczu, ale również zwiększa apetyt na wysokokaloryczne produkty. Kortyzol spowalnia metabolizm, utrudniając organizmowi efektywne wykorzystanie zasobów energetycznych.

Kobiety po 40. roku życia często doświadczają dodatkowo problemów ze snem, co zaburza poziom hormonów regulujących apetyt. Leptyna, odpowiedzialna za poczucie sytości, spada, podczas gdy grelina, pobudzająca głód, rośnie. Rezultat? Zwiększone łaknienie, szczególnie na słodkie i tłuste przekąski.

8 najczęstszych przyczyn otyłości po 35. roku życia

Już wiesz, że po trzydziestce Twój organizm zmienia się w sposób, który sprzyja przyrostowi wagi. Ale które konkretnie czynniki mają największy wpływ na rozwój otyłości w tym okresie życia? Przyjrzyjmy się ośmiu najważniejszym przyczynom, które mogą stać za Twoimi problemami z wagą.

1. Brak ruchu i siedzący tryb życia

Czy spędzasz większość dnia przy biurku? Siedzący tryb życia to jeden z największych wrogów prawidłowej masy ciała. Niedobór aktywności fizycznej sprawia, że Twój organizm wydatkuje mniej energii i łatwiej magazynuje nadwyżkę kalorii w postaci tłuszczu, szczególnie w okolicy brzucha . Warto pamiętać, że brak ruchu nie tylko ułatwia rozwój otyłości, ale także zwiększa ryzyko insulinooporności, cukrzycy typu 2 i chorób serca .

2. Niewłaściwa dieta i podjadanie

Te małe przekąski między posiłkami, słodzone napoje czy dodatki do potraw to prawdziwe "ukryte kalorie". Nawet niewielkie porcje wysokokalorycznej żywności mogą dostarczać setki kilokalorii dziennie . A to oznacza, że mimo starań o zdrowe posiłki, Twój bilans kaloryczny może być stale przekroczony.

3. Nieregularne posiłki i pomijanie śniadań

Jesz o różnych porach dnia? Brak stałych godzin posiłków zaburza rytm dobowy i rozregulowuje hormony głodu i sytości – grelinę i leptynę . Pominięcie śniadania prowadzi u wielu osób do większego spożycia kalorii w ciągu dnia i zaburza gospodarkę glukozowo-insulinową.

4. Stres i jedzenie emocjonalne

Sięgasz po jedzenie, gdy jesteś zestresowany, smutny lub zdenerwowany? Przewlekły stres zwiększa poziom kortyzolu, co prowadzi do większego apetytu na produkty wysokoenergetyczne i tłuste. Jedzenie emocjonalne to tendencja do przejadania się w odpowiedzi na negatywne emocje. Problem polega na tym, że w stresie tracimy umiejętność rozpoznawania prawdziwego głodu i sytości.

5. Zaburzenia snu i bezsenność

Śpisz mniej niż 6 godzin lub więcej niż 9 godzin? Obie skrajności zwiększają ryzyko otyłości. Osoby śpiące mniej niż pięć godzin w nocy mają aż o 55% większe ryzyko otyłości w porównaniu z tymi, które wysypiają się odpowiednio. Co więcej, po krótkich nocach spożywamy nawet do 400 dodatkowych kalorii dziennie.

6. Hormonalne zmiany – menopauza i andropauza

Okres menopauzy u kobiet przynosi znaczące zmiany w sylwetce – tłuszcz zaczyna gromadzić się głównie w okolicy brzucha. Szacuje się, że około 60% kobiet przybiera na wadze w tym czasie. U mężczyzn andropauza prowadzi do spadku testosteronu, co powoduje zastępowanie mięśni tkanką tłuszczową, zwłaszcza wokół talii.

7. Leki powodujące przyrost masy ciała

Warto zaznaczyć, że wiele leków może wpływać na przyrost wagi jako efekt uboczny. Najczęściej wymienia się glikokortykosteroidy, ale także leki przeciwhistaminowe, niektóre antydepresanty i część preparatów przeciwcukrzycowych. Przyrost masy bywa powolny, przez co czasem trudno go powiązać z przyjmowanym lekiem.

8. Alkohol i słodzone napoje

Jeden gram etanolu zawiera aż 7,1 kcal – półlitrowa butelka piwa to około 250 kcal. Słodzone napoje pije codziennie 13% Polaków, zwiększając ryzyko cukrzycy i otyłości. Szklanka coli to około 4-5 łyżeczek cukru . Alkohol dodatkowo zwiększa apetyt i może prowadzić do przejadania się.

{{cta_1}}

Jak rozpoznać objawy otyłości po 35. roku życia i jakie niesie konsekwencje?

Nadmierna masa ciała nie pozostaje bez wpływu na Twoje codzienne funkcjonowanie. Po 35. roku życia objawy otyłości stają się bardziej wyraźne i mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, które znacząco wpływają na jakość życia.

Objawy fizyczne: zmęczenie, duszność, bóle stawów

Badania wykazują, że otyłość wywołuje w organizmie trwały stan zapalny, który sprzyja wydzielaniu cytokin odpowiedzialnych za uczucie zmęczenia - może to być jeden z pierwszych sygnałów, które mogą towarzyszyć przyrostowi masy ciała. 

Duszność to kolejny częsty symptom, który może Cię niepokoić. Zauważysz ją podczas zwykłych czynności, takich jak wchodzenie po schodach czy szybki spacer. Otyłość wpływa na sposób, w jaki oddychasz – zmniejsza pojemność płuc i powoduje ograniczenia w pracy ściany klatki piersiowej.

Warto pamiętać, że nadmiar masy ciała szczególnie obciąża stawy i kręgosłup. Ból stawów i kręgosłupa staje się coraz bardziej dokuczliwy. Każdy dodatkowy kilogram zwiększa nacisk na staw kolanowy podczas chodzenia aż czterokrotnie. Z drugiej strony, utrata nawet pół kilograma może zmniejszyć siłę działającą na kolano podczas każdego kroku o 2 kg.

Wpływ na sferę psychiczną: problemy z samooceną i nastrój

Otyłość nie dotyka tylko ciała – znacząco wpływa również na Twoją psychikę. Niska samoocena to problem, z którym zmagają się osoby z nadmierną masą ciała. Często wynika to z presji społecznej, stygmatyzacji oraz doświadczanych form dyskryminacji.

Niepokojące są dane dotyczące zdrowia psychicznego – aż 40% osób z otyłością cierpi lub cierpiało na depresję bądź zaburzenia lękowe. Ta zależność działa w obie strony: otyłość może być zarówno przyczyną problemów psychicznych, jak i ich konsekwencją. Badania pokazują, że otyłe dziewczynki mają o 43% większe ryzyko zaburzeń lękowych i depresyjnych niż ich szczuplejsze rówieśniczki, a otyli chłopcy o 33%.

Poważne powikłania zdrowotne: cukrzyca, nadciśnienie, nowotwory

Otyłość niesie ze sobą ryzyko rozwoju chorób, które mogą znacząco wpłynąć na Twoje zdrowie i długość życia. Cukrzyca typu 2 to jedno z najpoważniejszych zagrożeń – osoby z otyłością mają od 30 do 90 razy większe ryzyko zachorowania na tę chorobę. Statystyki pokazują, że aż 90% osób z cukrzycą typu 2 ma nadmierną masę ciała.

Nadciśnienie tętnicze dotyczy 60-70% przypadków związanych z otyłością. Każdy wzrost BMI o 1 kg/m² zwiększa ryzyko niewydolności serca u mężczyzn o 5%, a u kobiet o 7%.

Otyłość zwiększa również ryzyko rozwoju różnych typów nowotworów. W krajach europejskich nadwaga i otyłość odpowiadają za 11% zachorowań na raka okrężnicy, 9% raka piersi i 39% raka trzonu macicy. Zwiększenie BMI o 5 kg/m² podwyższa ryzyko raka endometrium, przełyku oraz nerki o 30-60%.

Co robić, gdy waga rośnie mimo starań?

Starasz się jeść zdrowo, ruszasz więcej, a waga i tak wzrasta? To frustrujące doświadczenie nie jest rzadkie i może sygnalizować, że przyczyna leży głębiej niż tylko w stylu życia. Przyjrzyjmy się, jakie kroki warto podjąć, gdy standardowe metody nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.

Kiedy warto wykonać badania hormonalne?

Jeśli mimo świadomych wysiłków Twoja waga nadal rośnie, rozważ przeprowadzenie badań diagnostycznych. Odpowiednie testy mogą ujawnić, czy za Twoją otyłością kryją się zaburzenia hormonalne. Przede wszystkim należy sprawdzić poziom TSH oraz wolnych hormonów tarczycy (fT3 i fT4). Dodatkowo zaleca się ocenę poziomu cholesterolu oraz glukozy we krwi. Kobiety powinny wykonać także USG ginekologiczne z oceną jajników.

Sygnały, które powinny Cię zaniepokoić i skłonić do badań hormonalnych to:

• Szybki przyrost masy ciała bez zmian w diecie
• Trudności z utratą wagi mimo regularnej aktywności fizycznej
• Gromadzenie tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha
• Wahania nastroju i nadmierne zmęczenie
• Wypadanie włosów

Warto pamiętać, że otyłość może być objawem niedoczynności tarczycy, zespołu Cushinga, zespołu policystycznych jajników czy insulinomy.

Dlaczego warto skorzystać z pomocy dietetyka i psychologa?

Samodzielne opracowanie odpowiedniej diety, nawet przy zdiagnozowanych problemach metabolicznych, bywa niezwykle trudne. Dietetyk nie tylko obliczy Twoje indywidualne zapotrzebowanie kaloryczne, ale także dostosuje odpowiednie zmiany nawyków żywieniowych do Twojego stanu zdrowia.

Wsparcie psychologa okazuje się nieocenione, ponieważ przyczyny nadmiernego tycia często mają swoje korzenie w sferze psychicznej. Negatywne przekonania na temat siebie, jedzenia czy szkodliwe nawyki żywieniowe mogą skutecznie sabotować Twoje wysiłki. Badania wskazują, że terapia grupowa jest bardziej skuteczna w leczeniu otyłości niż sesje indywidualne.

{{cta_2}}

Nowoczesne metody leczenia otyłości

W Polsce masz dostęp do różnych form terapii otyłości. Oprócz modyfikacji stylu życia i wsparcia psychologicznego, lekarze mogą zalecić farmakoterapię. W leczeniu nadwagi i otyłości stosuje się naltrekson z bupropionem, orlistat, liraglutyd, tirzepatyd oraz semaglutyd. Warto jednak pamiętać, że leki to jedynie uzupełnienie leczenia, a nie jego podstawa.

W przypadkach zaawansowanej otyłości, gdy BMI przekracza 40 kg/m² lub wynosi 35 kg/m² z towarzyszącymi chorobami, rozważa się leczenie chirurgiczne. Operacje bariatryczne mogą przynieść redukcję masy ciała od 7% do nawet 38%, w zależności od zastosowanej metody.

Najważniejsze to zdrowie – jak zacząć działać?

Otyłość po 35. roku życia to rzeczywiście poważne wyzwanie zdrowotne, które wpływa na każdy aspekt Twojego życia. Teraz już wiesz, że zmiany w metabolizmie, hormony czy stres to realne czynniki, które utrudniają utrzymanie prawidłowej wagi.

Może to Cię przytłaczać, ale pamiętaj, że rozumienie przyczyn to już połowa sukcesu. Walka z nadwagą wymaga cierpliwości i kompleksowego podejścia. Kluczowe jest to, aby nie rzucać się na drastyczne diety, lecz stopniowo zmieniać swoje nawyki. Odpowiednia dieta, regularna aktywność fizyczna i umiejętność radzenia sobie ze stresem – to fundamenty, na których możesz zbudować trwałą zmianę.

Warto pamiętać, że nie musisz robić tego sam. Jeśli mimo starań waga nadal rośnie, nie wahaj się skonsultować ze specjalistami. Badania hormonalne mogą ujawnić ukryte przyczyny problemu, a dietetyk pomoże Ci stworzyć plan dostosowany do Twoich potrzeb. Psycholog z kolei może okazać się nieocenionym wsparciem, szczególnie gdy jedzenie stało się sposobem radzenia sobie z emocjami.

Czytaj też: Zaburzenia hormonalne - objawy na które musisz zwrócić uwagę

‍