Wróć
min
8
.
04
.
2024

Otyłość a stan psychiczny: Jak otyłość może wpływać na zdrowie psychiczne?

Pola Gmitrzak
dietetyk
Kategorie
Porady
Spis treści

Wzajemne powiązania między stanem psychicznym a nawykami żywieniowymi są coraz bardziej zauważalne. Decyzje dotyczące diety często są determinowane przez nasze emocje i stan psychiczny, podczas gdy stan odżywienia może mieć istotny wpływ na nasze samopoczucie. Niemniej jednak, istnieje również korelacja między nadwagą, otyłością a problemami psychicznymi, która często jest pomijana. Warto zrozumieć, jak te związki mogą wpływać na zdrowie psychiczne jednostki, aby móc skuteczniej zarządzać zarówno swoim fizycznym, jak i psychicznym samopoczuciem.

Psychologiczne skutki otyłości

Otyłość wywiera ogromny wpływ na zdrowie psychiczne jednostki, często pozostając tematem pomijanym w dyskusjach na temat skutków nadmiernego przyrostu masy ciała. Jednakże, nadmierna masa ciała niezaprzeczalnie oddziałuje na psychikę. Wśród mnogich konsekwencji, jakie niesie za sobą otyłość, często zbyt rzadko uwzględnia się jej wpływ na stan psychiczny, w tym na rozwój zaburzeń takich jak depresja czy dysfunkcje seksualne. Często trudne jest wskazanie genezy danego zaburzenia.

Nieraz określenie, czy otyłość jest bezpośrednią przyczyną zaburzeń nastroju, staje się wyzwaniem. Niekiedy to właśnie zaburzenia psychiczne prowadzą do nadmiernej konsumpcji, a w efekcie do nadwagi. Istnieją jednak sytuacje, w których to nadwaga może bezpośrednio skłaniać do zwiększonego spożycia pokarmów. W takich przypadkach pozostaje nierozstrzygniętym, które zaburzenie leży u podstawy.

Osoby borykające się z nadwagą lub otyłością często doświadczają:

  • obniżonego poczucia własnej wartości,
  • niskiej samooceny,
  • braku akceptacji siebie i własnego ciała,
  • odczucia wykluczenia społecznego,
  • trudności w relacjach międzyludzkich,
  • problemów w sferze seksualnej.

Emocje towarzyszące otyłości mogą być trudne (tj. smutek, złość, bezsilność, lęk, wstyd, zrezygnowanie) i związane nie tylko z reakcjami społecznymi czy wyglądem, ale również z podejmowaniem nieskutecznych prób redukcji masy ciała. Pojawia się wówczas poczucie winy z powodu nie realizacji planów treningowych czy zjedzenia dodatkowego posiłku. Istnieje także silne powiązanie między otyłością a depresją oraz innymi zaburzeniami nastroju.

Niekiedy osoby z nadwagą lub otyłością doświadczają obsesyjnych myśli związanych z dietą i odchudzaniem. Takie myślenie może prowadzić do dwóch paradoksalnych skutków: z jednej strony może prowadzić do zaburzeń odżywiania i niezdrowego podejścia do jedzenia, z drugiej zaś strony może zwiększyć ochotę na spożywanie posiłków.

{{cta}}

Otyłość a stres

Większość osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak istotna jest zależność między sferą emocjonalną a nawykami żywieniowymi. Badania naukowe potwierdzają, że osoby z nadwagą i otyłością są bardziej podatne na reakcje emocjonalne w sytuacjach stresowych w porównaniu do osób o prawidłowej masie ciała. Odczuwają one stresujące sytuacje jako bardziej obciążające i często borykają się z niską samooceną oraz trudnościami w akceptacji własnego wyglądu. W rezultacie podejmują wysiłki w celu redukcji masy ciała, jednak często są rozczarowane, gdy dieta nie przynosi szybkich rezultatów, co z kolei prowadzi do wzrostu napięcia emocjonalnego.

Osoby otyłe często doświadczają presji społecznej i mają trudności w relacjach zarówno zawodowych, jak i towarzyskich. Często są one postrzegane jako osoby, które nie kontrolują swojego życia, co dodatkowo zwiększa ich stres. Stygmatyzacja osób z nadwagą i otyłością stanowi powszechny problem społeczny. Już od wczesnego dzieciństwa otyłe dzieci są często wyśmiewane przez rówieśników, a dorośli z nadmiarem kilogramów spotykają się z dyskryminacją w miejscu pracy.

Izolacja społeczna osób otyłych często wynika z braku właściwej samooceny i akceptacji własnego wyglądu. To z kolei może prowadzić do kompulsywnego jedzenia oraz dalszego przyrostu masy ciała. Otyłość jest związana z licznymi ograniczeniami, zarówno fizycznymi, jak i psychicznymi. Osoby z nadwagą i otyłością często mają trudności w relacjach rodzinnych, co dodatkowo pogarsza ich samopoczucie. Odczuwają one także barierę dla samorozwoju, zmagając się z niską samooceną i zaburzonym poczuciem własnej wartości.

Leczenie otyłości jako źródło stresu

Leczenie otyłości może stanowić źródło dodatkowego stresu dla osób z nadwagą i otyłością, które podejmują próbę redukcji masy ciała. Powody tego są różnorodne, mogą wynikać np. z niezadowolenia z braku efektów w redukcji masy ciała podczas odchudzania. W trakcie tego procesu często dochodzi do zaburzenia obrazu siebie, gdzie osoby otyłe widzą siebie w lustrze jako jeszcze bardziej otyłe, nawet po schudnięciu (body dysmorphia). Jest to zjawidko podobne do zaburzenia obrazu ciała obserwowanego w przypadku anoreksji. Dlatego kluczowe jest wsparcie psychologiczne w procesie odchudzania, ponieważ jest to zmiana trudna do przejścia. Psychoterapia odgrywa istotną rolę w kompleksowym leczeniu otyłości, obejmującym zarówno dietę, aktywność fizyczną, jak i farmakoterapię. Psychoterapeuta pomaga pacjentom zmieniać swoje przekonania, radzić sobie ze stresem związanym z otyłością i kuracją odchudzającą. Wprowadzanie psychokorekcji, czyli elementarnych zmian w psychologicznym nastawieniu pacjenta, umożliwia osiągnięcie sukcesu w redukcji masy ciała. W procesie odchudzania ważna jest kontrola emocji, ponieważ stres może prowadzić do kompulsywnego objadania się. Osoby otyłe często mają trudności w monitorowaniu ilości przyjmowanego jedzenia, co może prowadzić do niekontrolowanego objadania się w sytuacjach stresowych. Zjawisko "wszystko albo nic" prowadzi do kompulsywnego objadania się, a po incydencie osoby te często rezygnują z dalszego procesu redukcji masy ciała. Dodatkowo brak wsparcia ze strony rodziny i bliskich, mogą być dodatkowym źródłem stresu dla osób otyłych.

Otyłość a depresja i zaburzenia lękowe

Badania wskazują, że związek między masą ciała a zdrowiem psychicznym jest istotny i złożony. Otyłość często nie tylko negatywnie wpływa na samoocenę i poczucie własnej wartości jednostki, ale także może prowadzić do poważniejszych problemów emocjonalnych, takich jak depresja czy zaburzenia lękowe. Jest to zjawisko szczególnie zauważalne u kobiet, gdzie otyłość wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia tych schorzeń. Jednakże nie należy pomijać wpływu otyłości na zdrowie psychiczne mężczyzn, choć może on być mniej wyraźny w niektórych badaniach.

Dodatkowo, istnieje również związek między poziomem szczęścia a masą ciała, szczególnie widoczny u kobiet. Badania wykazują, że im większa wartość wskaźnika BMI kobiet, tym są one mniej szczęśliwe. Wyobrażenia o własnym ciele, brak efektów w redukcji masy ciała podczas kuracji odchudzającej oraz obawy związane z utratą wsparcia i uwagi ze strony bliskich mogą przyczyniać się do wzrostu stresu i obniżenia poczucia szczęścia u osób z nadwagą i otyłością.

Warto również przypomnieć, że otyłość może prowadzić do poczucia wyobcowania społecznego i stygmatyzacji. Osoby otyłe często doświadczają negatywnych reakcji ze strony społeczeństwa, co może dodatkowo zwiększać ich poziom stresu i napięcia emocjonalnego. Przemoc werbalna, wyśmiewanie czy dyskryminacja na tle wagi mogą prowadzić do pogłębienia problemów psychicznych oraz utrudniać proces leczenia otyłości.

Otyłość a stan psychiczny - błędne koło

Otyłość i jej wpływ na stan psychiczny tworzą niejednokrotnie błędne koło, wzajemnie się pogłębiając i utrwalając. Skuteczne leczenie otyłości musi zatem obejmować nie tylko aspekty fizyczne, ale także psychologiczne. Psychoterapia, której celem jest zmiana myślenia i zachowań związanych z jedzeniem oraz aktywnością fizyczną, może być pomocna dla osiągnięcia sukcesu w redukcji masy ciała i poprawie zdrowia psychicznego.

Holistyczne podejście do leczenia otyłości uwzględnia całościowy stan zdrowia pacjenta, obejmując zarówno aspekty fizyczne, jak i psychiczne. Oprócz wsparcia farmakologicznego, zmiany nawyków żywieniowych i regularnej aktywności fizycznej, istotne jest także zapewnienie wsparcia psychologicznego w radzeniu sobie ze stresem, depresją i innymi problemami zdrowia psychicznego. Wsparcie społeczne, terapia poznawczo-behawioralna oraz inne strategie psychologiczne mogą znacząco przyczynić się do skutecznego zarządzania otyłością i poprawy jakości życia pacjentów.

Dołącz do przełomowego programu Holi

Indywidualny plan zmiany nawyków
Bezpłatny pakiet badań krwi
Konsultacje lekarskie
Nielimitowany dostęp do dietetyka
Wsparcie psychologa i fizjoterapeuty
Obsługa w pełni online
Kup program
Pola Gmitrzak
dietetyk

Dyplomowany dietetyk kliniczny, absolwentka SGGW oraz WUM w Warszawie. Szczególnie zainteresowana obszarem dietoterapii w zaburzeniach metabolicznych oraz rolą psychologii w żywieniu.

Dowiedź się o mnie więcej
Kategorie:
Porady
Udostęonij post:
https://klinikaholi.pl/blogpost/otylosc-a-stan-psychiczny-jak-otylosc-moze-wplywac-na-zdrowie-psychiczne
Dietetyka
5
min
11
.
12
.
2024

Jak zacząć odchudzanie?

Zastanawiasz się od czego zacząć odchudzanie? To pytanie warto postawić przed sobą jeśli faktycznie, chcesz rozpocząć skuteczną redukcję masy ciała. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ odchudzanie to proces, który wymaga świadomego podejścia, zrozumienia własnego organizmu oraz konsekwentnego działania. Wielu osobom może wydawać się on trudny i przytłaczający, a dla niektórych nawet nudny, jednak z odpowiednim i jasnym planem, realizacja zamierzonych celów może okazać się prostsza i bardziej ekscytująca niż myślisz. Od czego zacząć odchudzanie? Zanim zaczniesz proces leczenia otyłości warto zastanowić się nad kilkoma rzeczami, które w codziennym pośpiechu mogą zostać niezauważone. Zwróć uwagę czy nie podjadasz między posiłkami oraz czy emocje nie wpływają na to, że częściej sięgasz po niezdrowe przekąski. Warto też zastanowić się jaka jest Twoja historia wcześniejszych prób odchudzania. Jakie zmiany działały na Ciebie w przeszłości, a które powodowały, że szybko rzuciłeś plan zdrowienia? Prowadź także dzienniczek żywieniowy i notuj w nim wszystkie napoje oraz posiłki, które spożywasz w ciągu dnia. Jasno wyznacz swój cel. Pamiętaj, żeby cel ten był realistyczny. Postaraj się tak wybrać cel, aby był dla Ciebie wsparciem w trudniejszych momentach. Przestań też szukać wymówek, mówiąc, że zaczniesz od poniedziałku lub Nowego Roku. Nie rezygnuj też jeśli poczujesz chwilę słabości - to, że zaliczyłeś “wpadkę” i zjadłeś czekoladę czy pizzę nie oznacza, że od razu masz zaprzepaścić wszystkie swoje postępy. Pamiętaj, że we wszystkim najważniejszy jest umiar i to, że wciąż chcesz zadbać o swoje lepsze zdrowie. Zaakceptuj, że zmiana to proces, zrozum też, że nie ma magicznych diet, które sprawią, że natychmiast zrzucisz 20 kg. Nastaw się na długotrwałą zmianę, a nie krótkotrwały efekt.

dr Zuzanna Przekop
dietetyk
Czytaj

Czemu możesz nam zaufać?

Leczenie poprzedzone diagnozą i badaniami

Zespół czołowych polskich ekspertów

Zarejestrowany podmiot leczniczy posiadający polisę OC

Gwarancja Holi
10% mniej na wadze lub zwrot pieniędzy*

Razem zadbajmy o Twoje zdrowie

Dołącz do programu, a my pomożemy Ci zgubić nawet 15% wagi w przeciągu 6 miesięcy pod stałą kontrolą dietetyka i lekarza.

Kup Program